دیجیتال مارکتینگ (بازاریابی دیجیتال) چیست؟

رشد اینترنت و تکنولوژی تقریبا تمام زندگی مردم را در سالهای اخیر تحت تاثیر قرار داده است. بازاریابی هم از این قاعده مستثنی نبوده و افزایش دسترسی مردم به اینترنت باعث شده تا بسیاری از صاحبان کسب و کار، مدل بازاریابی خود را تغییر دهند. چرا که تبلیغات و بازاریابی باید در جایی اتفاق بیفتد، که افراد بیشتری وجود دارند. برای مثال شما کمتر مدیری را سراغ دارید که در بالای یک کوه چند هزار متری بنر تبلیغاتی خود را قرار دهد. چون تعداد کسانی که در روز به نوک قله صعود می کنند بسیار ناچیز و نزدیک به صفر است. این روز ها تعداد کسانی که در اینترنت و شبکه های اجتماعی حضور دارند بسیار زیاد بوده و بیش از نیمی از جمعیت جهان را تشکیل می دهند. بنابراین تمرکز بازاریابی بر روی ابزارهایی که مردم بیشتر با آن سر و کار دارند، منطقی تر است و همین موضوع باعث شده، دیجیتال مارکتینگ یا بازاریابی دیجیتال بیشتر مورد توجه مدیران کسب و کار قرار بگیرد.

دیجیتال مارکتینگ چیست؟

در مورد دیجیتال مارکتینگ تعاریف مختلفی بیان شده که تقریبا مفهوم همه ی آنها یکسان است. ابتدا نگاهی به تعریف منابع مختلف در مورد دیجیتال مارکتینگ می‌اندازیم.

نیل پتل (Nail Patel) که یکی از ۱۰ دیجیتال مارکتر برتر دنیاست، دیجیتال مارکتینگ را اینگونه تعریف می کند :

دیجیتال مارکتینگ به گونه ای از بازاریابی محصول و خدمات می گویند که با استفاده از ابزارهای دیجیتال انجام می شود.

هاب اسپات نیز تعریف مشابهی از دیجیتال مارکتینگ داشته است :

دیجیتال مارکتینگ تمام تلاش‌های مربوط به بازاریابی است که با استفاده از دستگاه‌های الکترونیکی و اینترنت انجام می‌شود. کسب و کارها از کانال‌های دیجیتال مانند موتور‌های جستجو، شبکه‌های اجتماعی، ایمیل و وب‌سایت‌های دیگران برای برقراری ارتباط با مشتریان بالقوه و بالفعل استفاده می‌کنند.

با مطالعه ی بیشتر در این زمینه به این نتیجه میرسیم که همه ی افراد بر این اتفاق نظر دارند که اگر بازاریابی با استفاده از ابزار دیجیتال اتفاق بیفتد، آن بازاریابی دیجیتال (دیجیتال مارکتینگ) است. از انواع بازاریابی دیجیتال می توان به مارکتینگ از طریق ارسال پیامک، ایمیل مارکتینگ، بازاریابی در شبکه های اجتماعی، وبسایت، تبلیغات کلیکی و غیره اشاره کرد.

تاریخچه‌ی دیجیتال مارکتینگ

با تعریفی که از دیجیتال مارکتینگ ارائه شد، می توان گفت تبلیغات تلویزیونی و رادیویی نیز یک نوع بازاریابی دیجیتال است. بنابراین سابقه ی دیجیتال مارکتینگ به بیش از ۱۰۰ سال می رسد. در سال ۱۹۸۶ رادیو اختراع و پس از ۱۰ سال در بین مردم فراگیر شد. باتوجه به مخاطبان زیاد رادیو، طولی نکشید که بسیاری از صاحبین کسب و کار به فکر تبلیغات در رادیو افتادند. اولین تبلیغ رادیو مربوط به یک اجرای اُپرا بود که پس از پخش آن تمام بلیط های کنسرت به فروش رسید. اما تبلیغات تلویزیونی برای اولین بار در سال ۱۹۴۱ به روی آنتن رفت. این تبلیغ مربوط به شرکت ساعت سازی بلوواچ بود که در شبکه ی NBC نیویورک و قبل از یک مسابقه ی والیبال به روی آنتن رفت. این تبلیغ بسیار ساده و به مدت ۲۰ ثانیه و شعار تبلیغاتی آن نیز این بود : ” آمریکا خودش رو با بلوواچ تنظیم می کنه “. این شرکت برای این تبلیغ مبلغ ۹ دلار را پرداخت کرد. البته امروزه بسیاری از افراد تبلیغات تلویزیونی و رادیویی را به عنوان فعالیت دیجیتال مارکتینگ نمی دانند و اتفاقا آن را نوعی بازاریابی آفلاین به حساب می آورند. اما در گذشته و با امکاناتی که وجود داشته می توان سبک بازاریابی را به دیجیتال مارکتینگ امروز تشبیه کرد. رفته رفته و با پیشرفت تکنولوژی، بازاریابی دیجیتال بیشتر مورد توجه قرار گرفت. ظهور اینترنت و همه گیر شدن آن و همچنین ورود گوشی های هوشمند باعث شد بازاریابی دیجیتال از اهمیت ویژه ای برخوردار شود. امروزه نیز با توسعه ی هوش مصنوعی باعث شده دیجیتال مارکتینگ دقیقتر و کارآمد تر از قبل شود، به طوریکه شاخه ی جدیدی بنام هوش مصنوعی در دیجیتال مارکتینگ بوجود بیاید.

تفاوت بازاریابی دیجیتال و بازاریابی سنتی

شاید ذهن اکثر افراد با بازاریابی سنتی آشناتر باشد. شما همین که در منزل را برای خروج باز میکنید و یک تراکت که روی کفشتان می افتد را می بینید، درحال رو به رو شدن با یک بازاریابی سنتی هستید. بیلبوردها، تبلیغات روزنامه ها، تبلیغات چاپی و غیره همه نوعی از بازاریابی سنتی و آفلاین هستند. حتی تبلیغات تلویزیونی و رادیویی را هم می توان در دسته ی بازاریابی سنتی قرار داد. در بازاریابی سنتی هزینه، زمان و انرژی بسیار زایدی صرف می شود. هنوز هم بسیاری از کسب و کارها ترجیح می دهند برای بازاریابی خود روش آفلاین را انتخاب کنند. بسیاری از مدیران با وجود اینکه لاین دیجیتال مارکتینگ خود را راه اندازی کرده اند، هنوز هم برای تبلیغات سنتی هزینه می کنند. روش آفلاین هنوز هم برای بسیاری از کسب و کارها مفید است و بازگشت سرمایه ی مناسبی دارد. اما با توجه به اینکه در این روش ها نمی توان مخاطب هدف مشخصی را تارگت کرد و همچنین نمی توان تحلیل دقیقی از بازخورد تبلیغ انجام داد، مقدار زیادی از انرژی و سرمایه هدر می رود.

در بازاریابی دیجیتال هزینه ها بسیار پایین تر است و با توجه به بودجه و زمان شما، گزینه های زیادی رو به روی شما قرار دارد. برای مثال اگر می خواهید به صورت ماهانه هزینه کنید و زمان هم دارید، می توانید سئو را به عنوان یک استراتژی دیجیتال مارکتینگ انتخاب کنید. یا نه، بسته به شرایطتان تبلیغات گوگل، تبلیغات شبکه های اجتماعی، ارسال پیامک، ایمیل مارکتینگ و غیره را برای بازاریابی برنامه کنید. یکی دیگر از جذابیت های دیجیتال مارکتینگ این است که شما می توانید با توجه به محصول، خدمات و یا اهداف برندتان، گروه خاصی از مردم را هدف قرار دهید و بازاریابی خود را بر اساس آن هدف برنامه ریزی کنید. همچنین با استفاده از ابزار مختلف نتایج بازاریابی دیجیتال قابل جمع آوری و تحلیل است که این مهم می تواند هزینه های شما را در بازاریابی کاهش و مارکتینگ شما را هدفمند تر کند.

کدام نوع بازاریابی مناسب کسب و کار من است؟

سوالات زیادی احتمالا در ذهن شما شکل گرفته! اینکه اگر بازاریابی دیجیتال بهتر است، چرا هنوز انقدر بنر و تبلیغات آفلاین وجود دارد؟ کدام بازاریابی برای کسب و کار من بهتر و پر بازده تر است؟

برای پاسخ به این دو سوال باید قبل از آن به چند نکته توجه کنیم! اینکه هدف بازاریابی را مشخص کنید. آیا قصد دارید با بازاریابی و تبلیغات مردم را از برند خود آگاه کنید؟ آیا قصد دارید محصول و خدمات خود را بفروشید؟ محصول و خدمات شما مناسب رنج سنی و یا جنسیتی خاصی است؟ با پاسخ به این سوالات می توانید استراتژی دقیقتری برای بازاریابی خود انتخاب کنید. برای مثال اگر مخاطب هدف شما افراد مسن هستند، احتمالا روش های سنتی برای شما بازده بالاتری دارد. اگر قصد برند سازی دارید با روش دیجیتال می توانید سریعتر و با هزینه ی کمتر به هدفتان برسید. بنابراین همه چیز به هدف شما از بازاریابی و مخاطبان هدف شما دارد.

تفاوت بازاریابی دیجیتال و بازاریابی اینترنتی چیست؟

افراد زیادی بازاریابی اینترنتی را همان دیجیتال مارکتینگ می دانند. در صورتی که این دو یک مفهوم ندارند. در بازاریابی دیجیتال دیدیم که هرنوع مارکتینیگی که با استفاده از ابزار دیجیتال انجام شود، شامل بازاریابی دیجیتال است. بنابراین زمانی که شما از طریق ارسال پیامک به یک جامعه هدف، بازاریابی خود را انجام می دهید در واقع درحال انجام دیجیتال مارکتینگ هستید. در صورتی که افراد لزوما نیاز نیست به اینترنت متصل باشند. بنابراین برخی از کانالهای دیجیتال مارکتینگ نیاز به اینترنت ندارند. اما بازاریابی اینترنتی از طریق فضای اینترنت اتفاق می افتد. در واقع اینطور می توان گفت که بازاریابی اینترنتی زیرمجموعه ای از دیجیتال مارکتینگ است، نه همان دیجیتال مارکتینگ.

کانال های دیجیتال مارکتینگ کدامند؟

یکی از مزیت های دیجیتال مارکتینگ، گسترده بودن آن است. شما با استفاده از کانال ها و روش های متنوع می توانید فرآیند بازاریابی خود را انتخاب کنید. یکی از نکاتی که باید در نظر بگیرید این است که هیچ یک از این روش ها بر روش دیگر برتری ندارد و نمی توان آن ها را طبقه بندی و برای همه ی کسب و کارها بسط داد. نوع کسب و کار، بودجه و زمان شماست که مشخص می کند کدام روش و کدام استراتژی دیجیتال مارکتینگ می تواند شما را سریعتر و بهتر به هدفتان برساند. روش های بازاریابی دیجیتال بسیار گسترده هستند که در این مقاله به بررسی مهم ترین آن ها می پردازیم.

۱- بازاریابی از طریق موتورهای جستجو(SEM)

بازاریابی موتور های جستجو یا Search Engine Marketing(SEM) نوعی تبلیغات است که توسط موتورهای جستجو انجام می شود. SEM معمولا با SEO اشتباه گرفته می شود و شاید دلیل آن شباهت نام آن ها با یکدیگر است. در صورتی که این دو مفهوم متفاوت اند. در SEM شما با پرداخت هزینه ای به موتورهای جستجو مانند گوگل و بینگ در رتبه های برتر جستجوی کاربران قرار می گیرید. قطعا نام گوگل ادز (تبلیغات گوگل) یا بینگ ادز را شنیده اید. در این روش ها شما برای مثال ۱۰۰ دلار حساب خود را در گوگل شارژ می کنید و تعریف می کنید که برای سرچ کلمات کلیدی مشخصی در رتبه های برتر گوگل قرار بگیرید. سپس به ازای هر کلیک بر روی نتیجه ی شما مبلغی از حساب شما کاسته شود تا مبلغ شارژ شما به صفر برسد. قطعا با چنین تبلیغاتی هنگامی که در گوگل سرچ کرده اید مواجه شده اید. اگر دقت کرده باشید در کنار بعضی از وبسایت هایی که بعد از سرچ در گوگل مشاهده می کنید، کلمه ی ads وجود دارد. در واقع این وبسایت ها از سرویس گوگل ادز استفاده می کنند. در صورتی که در SEO  شما با انجام فعالیت هایی بر روی وبسایت، آن را به مرور در نتیجه های برتر گوگل قرار می دهید. روش SEM به مراتب سریعتر است اما طبیعتا پر هزینه تر است. باید دقت کنید که این دو روش جایگزین یکدیگر نیستند و هر یک برای اهداف متفاوت بازاریابی مورد استفاده قرار میگیرند.

۲-  تبلیغات کلیکی Pay Per Click

تبلیغات پرداخت به ازای کلیک PPC شبیه به تبلیغات SEM، به ازای کلیکی که بر روی تبلیغات شما صورت می گیرد از شما هزینه دریافت می شود. تفاوت این تبلیغات با نوع SEM این است که تبلغات شما مستقیما در صفحه ی سرچ موتورهای جستجو وجود ندارد بلکه محتواهای تبلیغاتی شما در صفحات وبسایت های مختلف قرار می گیرد. در این روش شما محتوای تبلیغاتی خود را تنظیم کرده و از موتورهای جستجو مانند گوگل می خواهید تا آن را در وبسایت هایی که مخاطبان هدف شما وجود دارند، قرار دهد. سپس به ازای کلیک بر روی تبلیغاتتان به موتورهای جستجو پول پرداخت می کنید. محتوای تبلیغاتی شما می تواند یک ویدئو،تصویر، متن و یا گیف باشد. همچنین شما می توانید از موتورهای جستجو بخواهید تبلیغات شما را در وبسایت هایی نمایش دهد که کاربران با سرچ کلمه ی کلیدی خاصی به آن وبسایت وارد شده اند. این نوع تبلیغات را SERP می نامند و در واقع ترکیبی از PPC و SEM است. این روش برای کسب و کارهایی مناسب است که بودجه ی زیادی برای تبلیغاتی مانند گوگل ادز ندارند و از طرفی هم قصد دارند با هزینه ی کم و سرعت بیشتر محصول یا خدمات خود را تبلیغ کنند.

۳- بازاریابی محتوایی Content Marketing

یکی دیگر از روش های دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی محتوایی است. بازاریابی محتوا برای جذب کاربر جدید و ایجاد آگاهی برند بسیار مناسب است. در بازاریابی محتوا استراتژی دیجیتال مارکتینگ، بر تولید محتوای مفید، با کیفیت و کاربردی برای مخاطبانی است که به محصول و خدمات شما نیاز دارند. در بازاریابی محتوا باید ابتدا بررسی کنید مخاطبان هدف شما دوست دارند چه چیزی را بدانند. سپس با انتشار یک محتوای باکیفیت آن ها را به هدفشان برسانید. محتوا می تواند یک ویدئو باشد که در شبکه های اجتماعی قرار می گیرد، یک مقاله ی مفید که در وبسایت منتشر می شود، ایبوکی که اطلاعات جذاب مربوط به حوزه ی کاری کسب و کارتان را بیان می کند و یا یک اینفوگرافیک که حاوی اطلاعات بسیار مفیدی است. محتوای خوب و اصولی باعث می شود دیگران شما را به عنوان یک متخصص در حوزه ی کسب و کارتان بشناسند، محتوای شما را برای یکدیگر ارسال کنند و کسب و کار شما را به دیگران پیشنهاد دهند.

ویدئو مارکتینگ :

منظور از ویدئو مارکتینگ، محتواهایی است که بصورت ویدئویی در شبکه های اجتماعی، وبسایت و کانال های انتشار ویدئو مثل آپارات و یوتیوب قرار می گیرد. در بین انواع بازاریابی محتوا، ویدئو بدون رقیب است. آمار نشان می دهد، محتوای ویدئویی بسیار موفق تر از بقیه انواع محتوا عمل می کند. ساخت محتواهای ویدئویی خلاقانه و کاربردی در حوزه ی کاریتان، شما را خیلی سریعتر به اهداف بازاریابی که دارید می رساند.

۴- بهینه سازی موتورهای جستجو (SEO)

بسیاری از افراد برای پیدا کردن جواب کوچکترین سوال خود نیز به سراغ سرچ در موتورهای جستجو می روند. یکی از بهترین، ماندگارترین و پر بازده ترین کارهایی که می توانید برای بازاریابی دیجیتال خود انجام دهید، گرفتن جایگاه های برتر گوگل برای کلمات کلیدی مربوط به کسب و کارتان است. آموزش سئو یکی از کارهایی است که هر فردی که قصد دارد در دنیای بازاریابی دیجیتال فعالیت کند، باید آن را فرا بگیرد. شما با سئو وبسایت خود می توانید فروش خود را افزایش دهید، می توانید خود را به عنوان یک متخصص در حوزه ی کسب و کار خود معرفی کنید و همچنین می توانید برند خود را بر سر زبان ها بیندازید.اگر برای سرچ کلمه ی کلیدی محصولی که می فروشید در رتبه های برتر گوگل باشید، قطعا بالفعل ترین مشتری ها را هر روزه به وبسایت خود هدایت می کنید. اگر برای سوالات مخاطبانتان راه چاره ای دارید و پاسخ آن را به نتایج برتر گوگل رسانده اید، مطمئن باشید بعد از اینکه جوابشان را دریافت کنند، نام برند شما و تخصصتان را از یاد نمی برند.

برای بهینه سازی وبسایت باید فعالیت های زیادی را در داخل وبسایت (سئو داخلی) و خارج وبسایت (سئو خارجی) انجام دهید. در سئو داخلی (on-page) باید با انتخاب کلمات کلیدی مناسب و تولید محتوای اصولی و کمک کننده بهینه سازی کنید. این بهینه سازی را برای موارد فنی وبسایت هم باید ادامه دهید. در سئو خارجی (off-page) باید لینک های مناسبی از وبسایت های معتبر دریافت کنید. می توانید از شبکه های اجتماعی خود کاربران را به وبسایتتان وارد کنید و اعتبار خودتان را نزد گوگل بالاتر ببرید. همه ی این کار ها به شرطی که مستمر و منظم انجام شود باعث می شود گوگل و موتور های جستجو به شما اعتماد کنند و رتبه های بالاتری را در اختیار شما قرار دهند. اعتماد گوگل ارزش بسیار بالایی دارد، چون باعث می شود افراد بسیار زیاد تری نیز به شما اعتماد کنند.

۵- بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)

بازاریابی درونگرا به معنی ایجاد یک رابطه‌ی پایدار با مشتریان احتمالی و بالقوه است. در بازاریابی درونگرا مخاطبان از طریق انتشار محتوای کارشناسانه و کاربردی در حوزه‌ی خودتان با شما آشنا می شوند. سپس اعتماد کرده و شما را به عنوان یک متخصص قبول می کنند. این اعتماد باعث می شود برای مشاوره در زمینه ی کاریتان به شما مراجعه کنند. ارائه راهکارهای مناسب به آن ها می تواند منجر به خرید شود و یک مشتری وفادار برای شما به ارمغان بیاورد.

بهترین مثال برای بازاریابی درونگرا، مارکوس شریدان است. او که صاحب شرکت استخر سازی ریور در امریکا بود، در سال ۲۰۰۷ با رکود امریکا به ورشکستگی نزدیک شد. زمانی که آماده ی پذیرفتن شکست بود با بازاریابی درونگرا آشنا شد. او در آن زمان تصمیم گرفت با راه اندازی یک وبسایت، به سوالاتی که در این سالها مشتریان از آن می پرسیدند پاسخ دهد و در وبسایت شرکت منتشر کند. طولی نکشید که سیل تماس برای گرفتن مشاوره به سمت شرکت روانه شد. مارکوس شریدان موفق شد شرکت ریور را با استفاده از بازاریابی درونگرا از ورشکستگی نجات دهد.

۶- بازاریابی شبکه های اجتماعی SMM

بازاریابی شبکه های اجتماعی موضوعی است که در دهه ی گذشته توجه بسیاری از صاحبان کسب و کار را به خود جلب کرده است. روزانه میلیون ها نفر در ایران و میلیاردها نفر در سراسر دنیا، ساعت های زیادی را در شبکه های اجتماعی می گذرانند. ارتباط نزدیک با مخاطبان در شبکه های اجتماعی یکی دیگر از مزیت های آن هاست که باعث می شود این پلتفرم ها جذابیت زیادی برای بازاریابی داشته باشند. در شبکه های اجتماعی مردم به راحتی و مستقیما نظرات خود را در مورد هر محصول، خدمات و برندی ارائه می کنند. این موضوع کار را برای تحلیل بسیار راحت می کند. بسیاری از مدیران بازاریابی با توجه به رفتار مردم در شبکه های اجتماعی به راحتی می توانند علایق و سلایق آن ها را رصد و تحلیل کنند و استراتژی های بازاریابی دقیق تری بچینند. یکی دیگر از قابلیت های جذاب شبکه های اجتماعی، نشر ویروسی محتوا ها در آن است. شما کافیست یک محتوای خلاقانه، جذاب و کاربردی در شبکه های اجتماعی منتشر کنید. این محتوا به راحتی و در کوتاهترین زمان وایرال شده و به صورت ویروسی بین مردم منتشر می شود. اگر محتوا هوشمندانه تولید شده باشد، می تواند برند شما را به سرعت به مردم معرفی کند. بنابراین بازاریابی شبکه های اجتماعی یکی دیگر از ابزار مهم دیجیتال مارکتینگ است که باید به آن توجه ویژه ای شود. یکی از مهم‌ترین این شبکه‌های اجتماعی اینستاگرام است. طبق آمار منتشر شده توسط یکتانت در سال ۱۴۰۲، تقریبا ۹۹ درصد کسب و کارها در اینستاگرام پیج کاری دارند. بسیاری از کسب و کارها نیز با آموزش اینستاگرام و هزینه کردن در این زمینه قصد موفقیت در این فضا را دارند.

۷- بازاریابی تلفن همراه

با رشد تکنولوژی امروزه تقریبا همه ی افراد یک جامعه بسیاری از فعالیت های خود را با استفاده از گوشی تلفن های همراه انجام می دهند. هر فردی تعداد زیادی اپلیکیشن بر روی گوشی خود دارد. بعضی از آن ها برای انجام امور بانکی بر روی تلفن همراه نصب شده است و بعضی از آن ها نیز برای بازی در اوقات فراغت. این موضوع باعث شده است که کاربران تلفن همراه به عدد قابل توجهی برسد. همچنین با رشد تکنولوژی گوشی های تلفن همراه اطلاعات رفتاری کاربران را ذخیره می کنند. بنابراین با وجود این داده ها می توان علایق کاربران موبایل را تشخیص داده و دسته بندی کرد. همه این دلایل باعث می شود که بازاریابی موبایلی یکی از گزینه های مهم برای بازاریابی دیجیتال باشد. بسیاری از دیجیتال مارکتر ها استراتژی تبلیغاتی خود را بر اساس بازاریابی موبایلی برنامه ریزی میکنند. بسیاری از آنها با ایجاد تبلیغات در اپلیکیشن ها ی مختلف اهداف بازاریابی خود را دنبال می کنند.

۸- بازاریابی وابسته Affiliate Marketing

بازاریابی وابسته یکی از پر درآمدترین روش های بازاریابی دیجیتال است. بازاریابی وابسته به دو روش قابل اجرا است. در روش اول افراد با مشارکت در فروش محصولات یا خدمات یک کسب و کار، به ازای هر مشتری یا سرنخی که به وبسایت آن وارد می کنند کمیسیون دریافت می کنند. در روش دوم، فروش محصول و خدمات در وبسایت و یا کانال های فروش یک کسب و کار و برند معروف است. برای مثال افراد زیادی محصولات خود را در وبسایت هایی مانند دیجی کالا، ترب، ایمالز و با سلام قرار می دهند تا با فروش به مشتریان میلیونی این برند ها کسب درآمد کنند. در این روش این افراد با برند های معتبر توافق می کنند که به ازای هر فروش درصدی را پرداخت کنند. این روش یک معامله ی برد – برد است. از طرفی شخص بدون دردسر و تلاش زیاد برای بازاریابی محصول خود را به فروش می رساند. همچنین صاحب برند نیز یک منبع درآمد خاموش از فروش محصول دیگران بدست می آورد.

۹- ایمیل مارکتینگ

برخلاف عقیده ی عمومی، بازاریابی از طریق ایمیل همچنان یکی از ابزار های قدرتمند در دیجیتال مارکتینگ است. تعداد کاربران ایمیل به صورت نمایی در حال افزایش است. طبق آمار سال ۲۰۲۰ تعداد کاربران ایمیل ۳.۹ میلیارد است و هر روز بر تعداد آن ها افزوده می شود. این عدد، بسیار قابل توجه است و به همین دلیل ایمیل مارکتینگ برای مدیران کسب و کار جذاب است. طبق آمار منتشر شده، مدیران کسب و کار معتقدند به ازای هر ۱ دلاری که برای ایمیل مارکتینگ هزینه می کنند، ۴۲ دلار بازگشت سرمایه دارند.

برای استفاده از ایمیل مارکتینگ باید استراتژی خاص خود را داشته باشید. برای مثال در بازاریابی درونگرا، زمانی که کاربران بعد از مشاوره ی رایگان و یا راه های دیگر، ایمیل خود را در اختیار شما قرار دادند، شما می توانید در هنگام جشنواره های فروش ایمیل اطلاع رسانی را برای آن ها ارسال کنید. یکی دیگر از کاربرد های ایمیل برای حفظ مشتری و خدمات پس از فروش شما است. برای مثال بعد از خرید، می توانید ایمیلی برای اعلام موفقیت آمیز بودن خرید برای آنها ارسال کنید، که در آن کد تخفیفی برای خرید های آینده وجود دارد. یا دستور العمل استفاده ی بهتر و راهنمایی های لازم محصول را برای کاربران خود ایمیل کنید.

ابزار اجرای ایمیل مارکتینگ:

میل چیمپ (mailchimp) یکی از ابزار قدرتمند اجرای ایمیل مارکتینگ است. این ابزار تحت وب بوده و برای کار با آن نیاز به نصب نرم افزار خاصی ندارید. همچنین میل چیمپ سازگاری بسیار خوبی با CMS هایی مانند وردپرس، جوملا و غیره دارد. با استفاده از نسخه ی رایگان میل چیمپ شما می توانید ۲۰۰۰۰ ایمیل را به ۱۲۰۰۰ نفر ارسال کنید. کار با این ابزار بسیار ساده است و می توانید یک کمپین ایمیل مارکتینگ بسیار موفق را با آن اجرا کنید. با استفاده از داده هایی که در اختیار شما قرار می دهد، کمپین های بعدی را موفق تر اجرا کنید. سرویس های ایرانی بسیار خوبی نیز وجود دارد که می تواند شما را برای ایمیل مارکتینگ یاری کند. ابزارهای چون میلچی، میل تاز و نامه رسان چابک.

۱۰- محتوای اسپانسری (Sponsored Content)

نمونه ی محتوای اسپانسری یا محتوای حمایت شده را زیاد دیده اید. محتوای اسپانسری یک نمونه محتوای تبلیغاتی است که شما از شخص، شرکت و یا برند معروفی می خواهید تا آن را منتشر و از شما تبلیغ کند. یکی از نمونه های محبوب آن اینفلوئنسر مارکتینگ است. در این روش شما محتوای تبلیغاتی را در پلتفرم های اجتماعی پر مخاطب اینفلوئنسرها منتشر می کنید تا مخاطبان آن ها را جذب کنید. یکی از روش های جدیدی که این روز ها شرکت ها برای اینفلوئنسر مارکتینگ اجرا می کنند، ارسال هدیه برای اینفلوئنسر هاست. این اشخاص بعد از دریافت هدیه و نمایش آن در شبکه ی اجتماعی خود به تبلیغ آن برند می پردازد.

نمونه ی دیگر محتوای اسپانسری در فضای وب، رپورتاژ است. رپورتاژ محتوایی از شماست که در وبسایت های پر بازدید مانند وبسایت های خبری قرار می گیرد و از آن به وبسایت شما لینک دهی می شود. رپورتاژ علاوه بر جذب مشتری جدید و ایجاد آگاهی برند، تاثیر بسیار زیادی بر روی سئو وبسایت شما دارد.

۱۱- بازاریابی پیامکی:

بازاریابی از طریق ارسال پیامک به مشتریان یکی دیگر از کانالهای پر بازده دیجیتال مارکتینگ است. وقتی هنوز روزانه تعداد زیادی پیامک تبلیغاتی دریافت می کنیم، نشان می دهد که این کانال بازاریابی همچنان اثر بخشی بالایی دارد. البته باید از این ابزار بسیار هوشمندانه استفاده کرد. نوشتن خلاقانه متن پیامک می تواند مشتریان زیادی را با کسب و کار شما آشنا کند. بازاریابی پیامکی همانند همه ی کانالهای دیجیتال مارکتینگ باید با هدف مشخصی اجرا شود. برای مثال شما می توانید با ارسال پیامک به مشتریان قبلی خود، آن ها را از محصول جدید خود با خبر کنید. متن پیامک می تواند حاوی یک پیشنهاد رد نشدنی و تخفیف جذاب باشد. همچنین از این کانال بازاریابی دیجیتال می توانید برای تارگت کردن مخاطبان هدف خاص و جذب مشتری جدید استفاده کنید.

چطور از کانالهای دیجیتال مارکتینگ استفاده کنیم؟

همانطور که دیدیم، کانالهای دیجیتال مارکتینگ بسیار متنوع و زیاد است. آیا هر کسب و کاری باید از تمام کانالهای موجود استفاده کند تا بازاریابی موفقی در فضای دیجیتال داشته باشد؟ قطعا نمی توان یک نسخه ی ثابت برای همه ی کسب و کارها پیچید. مهم ترین نکته در استفاده از کانالهای دیجیتال مارکتینگ، بدون برنامه و بدون استراتژی عمل نکردن است. بی گدار به آب زدن و فعالیت زیاد و بدون برنامه در کانال های مختلف، می تواند منجر به هدر رفت انرژی، هزینه و حتی بی اعتباری برند شود. شناخت کانالهای دیجیتال مارکتینگ به تنهایی، نمی تواند موفقیت ما را در این فضا تضمین کند. بنابراین نیاز داریم تا قبل از اجرای بازاریابی دیجیتال در کانال های مختلف، موارد دیگری را نیز بررسی کنیم.

مسیر اجرای دیجیتال مارکتینگ

یکی از مزیت های دیجیتال مارکتینگ نسبت به بازاریابی سنتی، تحلیل پذیر بودن آن است. در بازاریابی دیجیتال شما می توانید قشر مشخصی را بر اساس فاکتور های مختلف مانند سن، جنسیت، محل زندگی، سطح درآمدی و … هدف قرار دهید و بازاریابی خود را انجام دهید. این کار با استفاده از ابزارهای دیجیتال مارکتینگ امکان پذیر است. همچنین نتایج بازاریابی به صورت دقیق تر در دسترس شما خواهد بود تا آن ها را تحلیل و بازاریابی خود را بهبود دهید. این کار در انرژی، زمان و هزینه های شما صرفه جویی زیادی می کند. اما اگر قبل از اجرای بازاریابی دیجیتال فعالیت هایی را انجام ندهید، تفاوتی با بازاریابی آفلاین ندارد. صرفا به جای هدر دادن سرمایه های مختلف در فضای آفلاین، آن را در فضای دیجیتال هدر داده اید. در ادامه به بررسی فعالیت هایی که قبل، بعد و هنگام اجرای دیجیتال مارکتینگ باید انجام شود، می پردازیم.

۱- مخاطب کسب و کارتان را بشناسید!

دیجیتال مارکتینگ برای هر کسب و کاری نتیجه می دهد، اما شناخت مخاطب هدف هر کسب و کار، مدل اجرا و نوع کانالهای دیجیتال مارکتینگ را تغییر می دهد. در حالت کلی مخاطبان محصول یا خدمات شما از دو نوع خارج نیستند. بیزینس شما یا B2B (کسب و کار به کسب و کار) یا B2C(کسب و کار به مشتری) و یا هر دوی آنهاست.

کاملا مشخص است کانالهایی که مشتریان بیزینس B2B وجود دارد با B2Cبسیار متفاوت است. برای مثال اگر مشتری شما یک کسب و کار باشد، احتمال کمتری دارد برای خرید خدمات و محصولات شما به شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و فیسبوک مراجعه کند. اما قطعا به جستجوی آن در گوگل می پردازد. یا یک مدیر کسب و کار ترجیح می دهد فنجان قهوه ی صبح روزکاری خود را با چرخ زدن در وبسایت های خبری بنوشد. بنابراین شما برای بازاریابی و جذب مشتریان خودتان باید بیشتر از کانالهایی استفاده کنید که مبتنی بر وبسایت است. سئو، تبلیغات کلیکی در وبسایت ها، تبلیغات گوگل و رپورتاژ می تواند کانالهای بازاریابی دیجیتال مناسبی برای شما باشد و باید بیشترین تمرکز بازاریابی شما بر این نوع کانالها باشد و کانالهای دیگر را در اولویت های بعدی قرار دهید.

اگر بیزینس شما B2C است، شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، فیسبوک، تلگرام و غیره برای شما بازخورد بیشتری دارد. در این مدل شما باید بیشتر روی مدل رفتاری مخاطبان هدفتان تحقیق کنید. زیرا افراد بر خلاف کسب و کار ها، بیشتر با احساسات خود خرید می کنند. شناخت دقیق از مشتریانتان باعث می شود نوع محتوا، تبلیغات و… که منتشر می کنید، سریعتر و دقیق تر منجر به جذب مخاطبان هدفتان شود. در مدل های B2C باید بیشتر روی مزایای محصولتان کارکنید. افراد برای خرید بیشتر به دنبال این هستند که این محصول چه سودی برای آن ها دارد و کمتر درگیر ویژگی های محصول یا خدمات میشوند.

۲- هدف خود را از بازاریابی مشخص کنید:

بعد از اینکه مخاطبانتان را شناختید و کانال های دیجیتال مارکتینگ را اولویت بندی کردید، وقت آن رسیده که هدف گذاری کنید. شما از اجرای هر فعالیت دیجیتال مارکتینگی چه هدفی دارید؟ آن را بصورت دقیق بنویسید. برای مثال فرض کنید شما یک دروه ی طراحی سایت دارید که قصد دارید آن را به مشتریان هدفتان بفروشید. کانالهای دیجیتال مارکتینگ که مشتریان شما در آن حضور دارند را هم که در قسمت قبل تعیین کردید. هدف خود را دقیق و با عدد و رقم ثبت کنید. برای مثال بنویسید تا ۶ ماه دیگر ۱۰۰ دوره از طریق وبسایت و اینستاگرام می فروشم.

برای هدف گذاری وقت زیادی بگذارید. وضعیت موجود خودتان رادقیق بررسی کنید. اینکه برند شما و محصول شما چقدر پتانسیل دارد، تیمتان چقدر ظرفیت دارد و نسبت به رقیبانتان در چه وضعیتی هستید. اگر با دقت وضعیت موجود را بررسی کنید، هدف گذاری شما که همان وضعیت مطلوبتان است، دقیق تر و منطقی تر است.

۳- استراتژی خود را بچینید:

بعد از تعیین هدف وقت برنامه ریزی و چیدن استراتژی برای حرکت از وضعیت موجود به سمت وضعیت مطلوب است. استراتژ‌ی خود را اینگونه بنویسید، برای رسیدن به ۱۰۰ فروش دوره طراحی سایت در ۶ ماه آینده چه کارهایی باید انجام دهم؟ اگر قرار است از طریق اینستاگرام بفروشید، برای ۱۰۰ فروش نیاز به جذب چند فالور دارید؟ برای جذب این تعداد چه کارهایی باید انجام دهید؟ چه نوع محتواهایی برای پست، استوری و تبلیغات باید آماده کنید تا این جذب اتفاق بیفتد؟ بعد از جذب چطور باید آن ها را فعال و به خریدار تبدیل کنید؟ اگر قرار است از طریق سئو وبسایت بفروشیم چه کارهایی برای رتبه گرفتن باید انجام دهید؟ پاسخ تمام این سوالات و سوالات احتمالی دیگر، کارهایی است که برای رسیدن به وضعیت مطلوبتان باید انجام دهید. تمام این کارها را ثبت و برای انجام دادن آن برنامه ریزی کنید.

۴- داده ها را جمع آوری و آنالیز کنید

بعد از اجرای برنامه، در تمام مراحل داده ها راجمع آوری و آنالیز کنید. این آنالیز ها به بهبود کیفیت فعالیت دیجیتال مارکتینگ شما بسیار کمک می کند.

۵- بازنگری و استمرار در بازاریابی دیجیتال:

در پایان هر دوره، فعالیت های انجام شده را بازنگری کنید. نقاط ضعف و قوت خود را بنویسید. بعد از بازنگری و بهبود نقاط ضعف، هدف گذاری و برنامه ریزی جدید کنید. در انجام بازاریابی دیجیتال استمرار داشته باشید. فضای دیجیتال مارکتینگ همانقدر که می تواند به سرعت شما را سر زبان ها بیندازد، به همان سرعت هم میتواند شما را از صحنه ی رقابت حذف کند.

چارچوب کلی دیجیتال مارکتینگ:

دیجیتال مارکتینگ و فعالیت هایی که در آن انجام میشود، در یک چارچوب کلی به نام RACE(Reach-Activation-Convert-Engagement) قرار می گیرد. اهداف، کانال ها و فعالیت ها در هریک از این ستون ها بایکدیگر متفاوت است. در ادامه به بررسی هر یک از ضلع های این چارچوب می پردارزیم.

۱- جذب یا Reach

در ستون اول هدف جذب مشتری و مخاطب جدید برای کسب و کار است. در این مرحله شما باید با استفاده از کانال های مختلف دیجیتال مارکتینگ سعی در دستیابی به مخاطبان جدید مربوط به حوزه ی کاری خود داشته باشید. تبلیغات مختلف، تولید محتوا در شبکه های اجتماعی، سئو، SEM و غیره از جمله کارهایی است که شما در این مرحله از بازاریابی دیجیتال باید انجام دهید. برای جذب مخاطب جدید حتی از فعالیت های آفلاین نیز غافل نشوید. برای مثال ممکن است شما به یک سمینار دعوت شوید. در این سمینار شما میتوانید با افراد مختلف ارتباط گرفته و کسب و کار خود را پرزنت کنید.

۲- فعالسازی Activation

در مرحله ی دوم باید مخاطبان جذب شده را با روش های مختلف فعال کنید. منظور از فعالسازی گرفتن اطلاعات تماس آن ها است. برای مثال از آن ها بخواهید برای ثبت نام در یک وبینار رایگان، در وبسایت شما ثبت نام کنند. برای ثبت نام اطلاعات تماس مانند ایمیل، شماره تلفن همراه، آدرس شبکه های اجتماعی و… را ازآن ها دریافت کنید.

۳- تبدیل کردن Convert

بعد از فعالسازی تعدادی از مخاطبان جذب شده، وقت آن رسیده که آن ها را تبدیل به مشتری کنید. در این مرحله با طراحی یک کمپین فروش جذاب و اطلاع رسانی به آن ها از طریق اطلاعات تماسی که در مرحله ی قبل دریافت کرید، آن ها را به یک خریدار تبدیل کنید. در این مرحله شما می توانید از ایمیل مارکتینک و پیامک تبلیغاتی به عنوان کانالهای دیجیتال مارکتینگ استفاده کنید.

۴- درگیر سازی Engagement

در ستون چهارم هدف درگیرسازی کسانی است که در مرحله ی قبل به برند ما اعتماد کرده اند. با عمل کردن به وعده هایی که در هنگام فروش بیان کردید و پشتیبانی مناسب می توانید آن ها را به یک مشتری وفادار تبدیل کنید. اینکار باعث می شود نه تنها مجددا از شما خرید کنند، بلکه برند شما را به دیگران نیز پیشنهاد دهند.

کاربرد و مزایای دیجیتال مارکتینگ:

قطعا تا کنون متوجه شده اید که دیجیتال مارکتینگ کاربرد ها و مزایای زیادی برای کسب و کارها دارد. فضای دیجیتال و اینترنت محدود به زمان و مکان نیست. بنابراین انرژی بازازیابی شما به این دو محدود نمی شود و بنابراین می توانید در سطح وسیعتری بازاریابی را انجام دهید. به همین دلیل بازاریابی دیجیتال باعث می شود افراد بیشتری از وجود برند شما آگاه شوند و در نتیجه فروش بیشتری را تجربه کنید.

باتوجه به اینکه در بازاریابی دیجیتال تمام داده ها امکان ثبت شدن دارند، بنابراین شما می توانید تحلیل دقیق تری از بازاریابی خود بدست آوردید و در نتیجه در آینده با زمان و هزینه ی کمتر بازده بالاتری را تجربه کنید. همچنین با توجه به وجود آمارهای زیاد، برای شروع نیز کار سختی نخواهید داشت. با تحلیل اطلاعات می توانید تارگت گذاری مناسبی بر روی مخاطبین هدف خود داشته باشید.

سخن آخر:

دیجیتال مارکتینگ دنیای بسیار گسترده ای دارد. برای موفقیت در این بازاریابی دیجیتال باید یک تحلیلگر بسیار قوی باشید تا بتوانید بهترین استراتژی را در بهترین کانالها پیاده سازی کنید. انتخاب استراتژی درست و استکمرار در اجرای آن بسیار مهم است. برای مثال اگر در ابتدای کار هستید و قصد دارید محصول و خدمات خود را از طریق بازاریابی اینترنتی آغاز کنید، شاید بهترین راه آغاز از طریق شبکه‌های اجتماعی است. بعد از پیشرفت می توانیدبا راه اندازی وبسایت کسب و کار خود، دیگر ستون ها و فعالیت های دیجیتال مارکتینگ را آغاز کنید. فراموش نکنید بعد از اجرای دیجیتال مارکتینگ تازه کار شما آغاز شده است. شما باید نتایج را به خوبی آنالیز کنید و سعی در بهبود آن داشته باشید. استمرار را سرلوحه ی کارتان قرار دهید. استمرا شما را نه تنها در بازاریابی دیجیتال، که در هر کاری به هدفتان می رساند.